کابل برق چیست؟ هر آنچه باید درباره کابل بدانید

همان‌طور که در بالاتر اشاره کردیم، کابل‌های برق از اجزای مهمی تشکیل شده‌اند که هر یک از این اجزا، وظیفه خاصی را به عهده دارند. اجزای کابل برق، عبارت‌اند از:

هادی کابل برق

اولین و مهم‌ترین جزء کابل برق، رشته سیم هادی است. هر کابل برقی دارای هادی است که از فلزهای رسانا مانند مس، آلومینیوم، نقره و… تشکیل می‌شود. هادی در کابل‌های برق وظیفه انتقال جریان الکتریکی را به عهده دارد. در حال حاضر، بیشترین کابل‌های برق موجود در بازار دارای رشته‌های هادی مسی یا آلومینیومی هستند. کابل‌هایی با رشته سیم هادی مسی قیمت بالاتری نسبت به هادی آلومینیومی دارند. چرا که فلز مس به طور کلی گران‌تر از آلومینیوم است.

نوع هادی کابل

رشته سیم هادی در هر کابلی با کاربردهای مختلف، متفاوت است. به طور کلی، هادی کابل‌ها براساس شکل ظاهری و سطح مقطع تقسیم بندی می‌شوند.

• کابل‌های افشان: اولین دسته از انواع هادی‌ها، کابل افشان است. این نوع از کابل‌ها، دارای هادی مسی و بسیار انعطاف پذیر هستند. کابل‌های افشان از جنس آلومینیوم در بازار وجود ندارد. چرا که آلومینیوم قابلیت افشان شدن ندارد و نمی‌تواند مانند مس انعطاف پذیر باشد. در این کابل‌های افشان، چند رشته سیم مسی نازک در هم تابیده شده و در یک غلاف قرار می‌گیرد که به کابل افشان گفته می‌شود. به کابل‌های افشان، کابل‌های نرم یا کابل برق کلاس 5 و 6 نیز گفته می‌شود.
• کابل‌های نیمه افشان: این نوع از کابل‌ها در انواع هادی‌های آلومینیومی و مسی تولید می‌شوند و دقیقا چیزی بین کابل‌های افشان و مفتولی هستند. می‌توانید این کابل را به صورت کابل آلومینیومی نیز خریداری کنید.
• کابل‌های مفتولی: در کابل‌های مفتولی از یک یا چند رشته سیم هادی از جنس آلومینیوم یا مس استفاده می‌شود. سیم‌های هادی این دسته از کابل‌ها، کاملا خشک هستند و مانند کابل‌های افشان، انعطاف پذیری ندارند. کابل‌های مفتولی به کابل‌های برق کلاس 1 و 2 نیز شناخته می‌شوند. این دسته از کابل‌های برق کاملا میله‌ای هستند و معمولا در موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شکل ظاهری هادی کابل

هادی‌های کابل‌های برق از نظر شکل ظاهری به دو دسته گرد و تخت تقسیم بندی می‌شوند. معمولا کابل‌هایی با هادی گرد کاربرد بیشتری دارند و در موارد بیشتری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• هادی تخت: در کابل‌هایی که هادی آنها تخت است، رشته‌های هادی به صورت موازی در کنار هم قرار گرفته‌اند و سطح مقطع آنها مستطیل شکل است. از کابل‌های تخت در جرثقیل سقفی و آسانسورها استفاده می‌شود. کابل‌های تخت کابل‌های افشان هستند.
• هادی گرد: در کابل‌هایی که هادی آنها گرد است، رشته‌های هادی به صورت گرد در کنار هم قرار گرفتند و یک سطح مقطع گرد را تشکیل داده‌اند. معمولا از کابل‌های گرد در همه جا استفاده می‌شود و کاربردهای زیادی دارد.

عایق کابل برق

برای آشنایی کامل‌تر با اجزای کابل برق چیست؟ باید به عایق کابل نیز بپردازیم. عایق‌های کابل برق در واقع نوعی روکش هستند که روی رشته‌های هادی کشیده شده و از نشت جریان الکتریکی جلوگیری می‌کند. این عایق‌ها از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند و شما باید بهترین آنها را برای کار خود انتخاب کنید.

• مواد لاستیکی
• کاغذهای روغنی مخصوص
• PVC یا پرتودور
• PET یا همان نوعی PVC

غلاف کابل برق

غلاف کابل برق یک لایه بعد از عایق است. غلاف روی عایق قرار می‌گیرد و از عایق در برابر آسیب‌های فیزیکی و مکانیکی محافظت می‌کند. کابل‌هایی که دارای غلاف هستند، معمولا مقاومت بالاتری از خود در برابر فشردگی و کشیدگی نشان می‌دهند و همچنین، طول عمر بالاتری هم دارند. غلاف کابل‌های برق نیز مانند عایق از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شود که برخی از بهترین آنها، سرب، فولاد و PVC است.

روکش کابل برق

لایه بعدی پس از غلاف، روکش است. روکش بیرونی‌ترین لایه از کابل برق است که از غلاف، هادی و عایق محافظت می‌کند. در واقع، تمام محتویات داخل کابل، درون روکش قرار می‌گیرد و دقیقا مانند غلاف و عایق از نشت جریان الکتریکی و برق گرفتگی جلوگیری می‌کند. روکش کابل‌های برق معمولا از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند و هر یک از آنها خواص متفاوتی را به کابل می‌دهند. برخی از بهترین مواد تشکیل دهنده برای روکش کابل، عبارت‌اند از:

• PVC: یکی از پرکاربردترین مواد برای ساخت روکش کابل برق، PVC است. از این ماده برای ساخت روکش و حتی عایق کابل برق استفاده می‌شود و کیفیت بسیار بالایی هم دارد.
• XLPE: ماده دیگری که برای ساخت روکش کابل برق از آن استفاده می‌شود، XLPE است. از این ماده بیشتر در کابل‌های فشار قوی که جریان الکتریکی بیشتری را از خود عبور می‌دهند، استفاده می‌شود. در این نوع از کابل‌ها، نیاز به یک روکش با مقاومت و دوام بالا نیاز است که XLPE بهترین گزینه محسوب می‌شود. کابل‌هایی که دارایی این نوع روکش هستند، مقاومت بالایی دربرابر آتش، مواد شیمیایی و سایش از خود نشان می‌دهند.
• TPR: یکی دیگر از مواد مورد استفاده در ساخت روکش کابل برق، TPR است. این ماده ترکیبی از لاستیک و پلیمر است که به طور همزمان، خواصی مانند ترموپلاستیکی و الاستومری را از خودش نشان می‌دهد. این ماده نیز مانند XLPE مقاومت بالایی دارد. اگر قصد استفاده از کابل برق در شرایطی را دارید که کابل به اسید، روغن و مواد شیمیایی آغشته می‌شود، حتما کابلی با این روکش را انتخاب کنید.